Jaką formę opodatkowania wybrać?
To, jaką formę opodatkowania wybrać jest jedną z najważniejszych decyzji, którą należy podjąć, zakładając działalność gospodarczą. To od niej zależy, w jaki sposób będą prowadzone rozliczenia finansowe oraz to ile będzie wynosić podatek dochodowy. Jaką formę opodatkowania wybrać w 2022 roku? Czytaj dalej, by się dowiedzieć!
Formy opodatkowania
Wybór formy opodatkowania zależy od wielu czynników. Każda z nich ma swoje wady i zalety. Przedsiębiorcy mają do wyboru 4 formy opodatkowania:
- skala podatkowa,
- podatek liniowy,
- ryczałt od przychodów ewidencjonowanych,
- karta podatkowa (mogą z niej korzystać tylko osoby, które były do niej zgłoszone przed 2022 rokiem).
Jak wybrać formę opodatkowania? Deklaruje się ją w formularzu CEIDG-1. Wystarczy zaznaczyć odpowiednie pole w punkcie 18.
Od tego, jaką formę opodatkowania wybierzesz, zależy nie tylko wysokość podatku dochodowego, ale także wielkość składki zdrowotnej i sposób jej naliczania. Wpływa ona także na sposób prowadzenia ewidencji, typ składanych formularzy i terminy zapłaty podatku. Warto także podkreślić, że często decyzji nie można podjąć w sposób w pełni swobodny. Niektóre formy opodatkowania przeznaczone są tylko do określonych typów działalności gospodarczej. Podczas gdy każdy może wybrać rozliczanie na zasadach ogólnych, tylko przedsiębiorcy spełniający określone warunki mogą skorzystać z ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych. Dlatego przed podjęciem decyzji warto zwrócić uwagę na:
- osiągany przychód,
- koszty uzyskania przychodu,
- typ wykonywanych usług,
- ulgi obowiązujące w danej formie opodatkowania,
- chęć skorzystania z kwoty wolnej od podatku.
Istotne jest także to czy planujesz rozliczać się wspólnie z małżonkiem oraz to, czy przechodząc na samozatrudnienie, świadczysz usługi na rzecz byłego pracodawcy. Dopiero biorąc pod uwagę wszystkie te czynniki, można zdecydować, jaki rodzaj opodatkowania wybrać. Warto to jednak dokładnie przemyśleć, gdyż w wielu przypadkach zmiana formy opodatkowania jest możliwa tylko raz w roku.
1. Skala podatkowa (zasady ogólne)
Skala podatkowa to najpopularniejsza forma opodatkowania. Może być wybierana niezależnie od rodzaju działalności. Decydując się na tę formę, przedsiębiorca płaci podatek dochodowy od uzyskanego dochodu, a więc od przychodu pomniejszonego o poniesione koszty. Rozliczenie na zasadach ogólnych umożliwia także skorzystanie z kwoty wolnej od podatku, licznych ulg oraz pozwala na wspólne rozliczenie z małżonkiem.
W skali podatkowej wysokość podatku dochodowego różni się ze względu na dochody. Istnieją dwie stawki podatku:
- 17% minus kwota zmniejszająca podatek (5 100 zł) dla dochodu do 120 000 zł,
- 15 300 zł i 32% nadwyżki ponad 120 000 zł dla dochodu ponad 120 000.
Rozliczając się na zasadach ogólnych, należy prowadzić księgę przychodów i rozchodów, a pod koniec roku należy sporządzić spis z natury, w którym opisuje się nabyte towary i materiały.
Zgłoszenie formy opodatkowania
Przedsiębiorcy zaczynający działalność gospodarczą mogą zgłosić chęć skorzystania ze skali podatkowej w formularzu CEIDG-1. Natomiast osoby chcące zmienić formę opodatkowania na tę na zasadach ogólnych mogą to zrobić, począwszy od 20 dnia następującego po miesiącu, w którym przedsiębiorca osiągnął pierwszy przychód w nowym roku podatkowym. By z tego skorzystać, należy zgłosić pisemne oświadczenie do naczelnika właściwego urzędu skarbowego lub zmienić dane w CEIDG-1.
Zaliczki okresowe i roczne zeznanie
W przypadku skali podatkowej zaliczki okresowe należy płacić w okresach miesięcznych lub kwartalnych, które przysługują małym podatnikom (których sprzedaż w ciągu roku nie przekroczyła 2 mln euro) oraz przedsiębiorcom, którzy dopiero rozpoczęli działalność gospodarczą. Wpłaca się je do 20 dnia każdego miesiąca na indywidualny mikrorachunek podatkowy należący do odpowiedniego urzędu skarbowego.
Na koniec roku należy złożyć zeznanie roczne PIT-36 w terminie do 30 kwietnia kolejnego roku kalendarzowego.
Wady i zalety
Wśród zalet skali podatkowej wymienić można możliwość:
- korzystania z ulg,
- wspólnego rozliczania z małżonkiem,
- odejmowania kosztów od osiąganych przychodów,
- rozliczania się jako osoba samotnie wychowująca dziecko,
- skorzystania z kredytu podatkowego,
- rozliczania wszystkich przychodów w jednym zeznaniu rocznym.
Natomiast do wad skali podatkowej zalicza się:
- większy podatek po przekroczeniu 120 000 zł dochodu,
- konieczność prowadzenia księgi rozchodów i przychodów.
2. Podatek liniowy
Podatek liniowy umożliwia opodatkowanie dochodu (bez względu na jego wysokość) jedną stawką podatkową. Wynosi on 19%. W przypadku podatku liniowego należy prowadzić podatkową księgę przychodów i rozchodów lub księgi rachunkowe. Jego wybór wiąże się też z brakiem kwoty wolnej od opodatkowania, ulg oraz możliwości wspólnego rozliczania z małżonkiem.
Zgłoszenie formy opodatkowania
Chęć rozliczania za pomocą podatku liniowego należy zgłosić podczas rejestracji działalności gospodarczej w CEIDG-1. Gdy przedsiębiorca korzystał z innej formy opodatkowania, chęć jej zmiany należy zasygnalizować naczelnikowi właściwemu urzędu skarbowego lub zaktualizować dane w CEIDG-1 do 20 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym osiągnięto pierwszy przychód w roku podatkowym.
Zaliczki okresowe i roczne zeznanie
Korzystając z podatku liniowego, zaliczki na podatek dochodowy należy płacić miesięcznie lub kwartalnie. Ten drugi sposób dotyczy małych podatników, czyli takich, którzy zarabiają poniżej 2 mln euro rocznie oraz nowych przedsiębiorców. Zaliczki wpłaca się na indywidualny mikrorachunek podatkowy do 20 dnia miesiąca następującego po okresie rozliczeniowym.
Do 30 kwietnia następnego roku należy złożyć zeznanie roczne PIT-36L za rok poprzedni.
Wady i zalety
Do zalet podatku liniowego zalicza się:
- niezmienna stawka podatku,
- brak łączności z dochodami uzyskanymi z innych źródeł tzn. że nie podwyższa stawki podatku od dochodów, które są opodatkowane według skali podatkowej,
- koszty można odliczyć od przychodu,
- łatwy sposób wyliczania należnego podatku dochodowego.
Wady podatku liniowego to:
- brak ulg,
- brak możliwości wspólnego rozliczania z małżonkiem lub dzieckiem (jako osoba samotnie wychowująca dziecko),
- brak kredytu podatkowego,
- brak kwoty wolnej od podatku.
3. Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych
Z ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych mogą skorzystać osoby prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą. Przedsiębiorcy chcący wybrać tę formę nie mogą pomniejszyć osiąganych przychodów o poniesione koszty i muszą prowadzić ewidencję przychodów. Wybierając ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, rezygnuje się też z wielu przywilejów występujących w skali podatkowej. Jednak, zamiast tego można skorzystać z niskiej stawki podatkowej: 2%, 3%, 5,5%, 8,5%, 10%, 12%, 12,5%, 14%, 15% oraz 17%. Jej wysokość zależy od rodzaju wykonywanej działalności gospodarczej. Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych przeznaczony jest dla osób fizycznych, które w poprzednim roku uzyskały przychód nieprzekraczający 2 mln euro z działalności prowadzonej samodzielnie lub w ramach spółki.
Zgłoszenie formy opodatkowania
By skorzystać z ryczałtu, wystarczy podczas rejestracji działalności zaznaczyć odpowiednie miejsce w formularzu CEIDG-1. Przedsiębiorcy, którzy korzystali z innej formy opodatkowania, muszę zgłosić chęć zmiany do 20 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym podatnik osiągnął pierwszy przychód.
Zaliczki okresowe i roczne zeznanie
Ryczałt musi być płacony miesięcznie lub kwartalnie w przypadku przedsiębiorców prowadzący działalność samodzielnie i spółek, w których przychody w roku poprzednim nie przekroczyły 200 000 euro. Zaliczki okresowe płaci się do 20 dnia miesiąca za poprzedni miesiąc.
Ryczałt wymaga złożenia zeznania rocznego PIT-28, do końca lutego roku następującego po roku, którego dotyczy deklaracja.
Wady i zalety
Zalet ryczałtu to:
- możliwość skorzystania z niskich stawek,
- brak obowiązku składania zeznań i deklaracji podatkowych,
- możliwość skorzystania z niektórych ulg,
- prawo do kredytu podatkowego,
- prowadzenie uproszczonej ewidencji przychodów.
Wśród wad ryczałtu wymienić można to, że:
- dotyczy tylko określonych typów działalności gospodarczych,
- korzystając z niego, nie można rozliczać się ze współmałżonkiem i z dzieckiem,
- nie można odliczyć kosztów uzyskania przychodu,
- konieczność prowadzenia wykazu środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych oraz ewidencji przychodów,
- konieczność prowadzenia spisu z natury,
4. Karta podatkowa
W przypadku karty podatkowej wysokość podatku nie wiąże się z dochodem. Jest to stała kwota, której wysokość różni się w zależności od branży i wielkości miasta będącego siedzibą działalności gospodarczej. Kartę podatkową mogą używać firmy gastronomiczne, transportowe, medyczne, weterynaryjne, rozrywkowe oraz te zajmujące się korepetycjami i handlem detalicznym artykułami spożywczymi. Osoby podlegające tej formie nie muszą prowadzić ksiąg, składać zeznań podatkowych oraz wpłacać zaliczki na podatek dochodowy. Co ważne kwoty podatku nie można obniżyć o poniesione koszty. Jest to forma opodatkowania, z której obecnie mogą korzystać tylko osoby, które zadeklarowały się przed 2022 rokiem.
Zgłoszenie formy opodatkowania
By zgłosić chęć korzystania z karty podatkowej, trzeba zaznaczyć odpowiednią rubrykę w CEIDG-1 lub złożyć druk PIT-16 do urzędu skarbowego właściwego dla miejsca zamieszkania.
Wady i zalety
Zaletami karty podatkowej są:
- niska i niezmienna kwota podatku,
- brak konieczności prowadzenia księgi rozchodów i przychodów.
Wady karty podatkowej to:
- od przychodów nie można odliczyć kosztów ich uzyskania.
Podsumowanie – jaką formę opodatkowania wybrać?
Wybór opodatkowania działalności gospodarczej nie jest prosty, dlatego warto skorzystać z usług profesjonalistów. Nasze biuro rachunkowe to fachowcy, którzy doradzą Ci odpowiednią formę opodatkowania oraz poprowadzą Twoją księgowość za Ciebie. Oferujemy:
Zapraszamy do kontaktu!
Zobacz więcej:
